آشنایی با کرم EiseniaFoetida

 خداوند بیش از ۳۲۰۰ نوع کرم خاکی آفریده است که دو نوع آن با مابقی تفاوت دارد، مابقی با تولید مثل سالی یک بار، مبادرت به شخم زدن و جابجایی خاک می‏کنند و لیکن دو نوع دیگر با ویژگی خاصی نجات دهنده محیط زیست انسان‏ها و تامین کننده غذای سالم آنها هستند، یکی از این دو نوع کرم، کرم خاکی آیزینیا فوتیدا EiseniaFoetida است که در زبان فارسی به کرم قرمز خاکی حلقوی بارانی و در سطح بین‏المللی به کرم قرمز کالیفرنیاییRed Worm California معروف است. 

 این کرم با تولید مثل هر هفته، با ویژگی داشتن ۷۰ درصد پروتئین در مقایسه با ۲۲ درصد پروتئین گوشت قرمز یعنی بیش از سه برابر و همچنین دارای امگا ۳ یکی از مخلوقات نادر خداوند از لحاظ مواد غذایی می‌باشد.

علاوه بر این فضولات این کرم کودی بنام کرمی کمپوست با خواص منحصر بفردی است که در ادامه خواص آن ارائه خواهد شد. این کرم در سال ۱۹۴۲ میلادی شناسایی شده است و از سال ۱۹۷۹ میلادی با آن کسب و کار می‏شود.

مشخصات فیزیکی:

 انواع محیط‌های پرورش عبارتند از:

1.      پرورش با استفاده از فاضلاب شهری
2.      پرورش با مواد آلی گیاهی
3.      پرورش به وسیله زباله
4.      پرورش به وسیله فضولات حیوانی

5.      سایر محیط‌های کشت

تغذیه خوراک کرم:

همه نوع زباله‌تر شهری و فضولات حیوانی بجز مواد سنگی،‌ شیشه‏ای،‌ پلاستیکی، فلزی و گوشتی، غذای این کرم می‏باشد. به همین دلیل اسم دیگر این کرم، کرم آشغال‏خوار است. در ایران هر شهروند ایرانی روزی ۸۵۰ گرم و هر روستایی روزی ۳۵۰ گرم زباله تولید می‏کند که ۷۰ درصد آن خوراک این کرم می‏باشد. این کرم حداقل معادل وزن خود در روز غذا می‏خورد و ۶۰ درصد آن به کود تبدیل می‏شود و مابقی غذای خورده شده برای تکثیر و افزایش وزن و تعداد کرم مصرف می‏شود.

قابل ذکر است،  در عالم طبیعت برای تولید ۵/۲ سانتیمتر کود کرمی کمپوست از زباله بشر به ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ سال زمان نیاز است و از طریق این کرم این مدت به ۵ سال کاهش پیدا می‏کند. 

در ایران تبدیل زباله به کود کرمی‌کمپوست توسط چند شهرداری از جمله شهرداری‏های شیراز، رشت، مشهد، تبریز و … به صورت متمرکز در حال انجام است.

مصارف کرم:

در سطح کشورهای توسعه یافته از این کرم بدلیل داشتن پروتئین ۷۰ درصدی در موارد زیر استفاده می‏شود:

مصرف پروتئینی انسانی:

در سایر کشورها از جمله در کشور آمریکا غذای مصرفی مردم است همانند انواع کنسرو جهت سالاد، غذاهای پختنی، انواع نوشیدنی و … به عنوان مثال از گرانترین غذاهای فروشگاه‌های زنجیره‏ای مک دونالد می‌باشد، با توجه به فرهنگ ما استفاده از آن فعلا امکان‏پذیر نمی‏باشد. (خود کرم به عنوان پروتئین)

مصرف پروتئینی حیوانی:

با توجه به ازدیاد جمعیت و نیاز مردم به مواد پروتئینی سالم، تولید و پرورش دام، طیور و آبزیان، نقش اساسی در تامین نیازهای مردم و تقویت بنیه اقتصادی روستاییان و کشاورزان را دارد.

در این میان تغذیه دام، طیور و آبزیان با کرم خاکی به عنوان ماده غذایی دارای پروتئین زیاد باعث افزایش کیفیت محصولات شده و نیاز کشور به واردات محصولاتی چون دان مرغ، انواع مکمل‌های غذایی دام و آردماهی را کاهش می‌دهد. از این گونه برای اولین بار در قرن ۱۸میلادی برای تغذیه دام و طیور استفاده شد.

امروزه در تغذیه مرحله لاروی آبزیان، تمایل به استفاده از غذای زنده وجود دارد، زیرا در بسیاری از موارد، دانش بشری هنوز قادر به تامین مصنوعی کلیه نیازهای غذایی لارو نبوده و پوشش این نیاز با غذای زنده راه حل مطلوب و مطمئنی است.

مهمترین غذای زنده مصرفی کرم‌خاکی است که درصد پروتئین آن بیش از سایر گونه هاست و علاوه بر آن دارای امگا۳ نیز می‌باشد.

استفاده از این گونه به جای محصولات جانبی علاوه بر افزایش درصد رشد و کیفیت گوشت، از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه‌تر است و تولید آن نیاز کشور به واردات محصولات فوق را که از زمان هجوم شانه دار ژله‌ای به دریای خزر و کاهش کیلکا به عنوان ماده اصلی آرد ماهی و افزایش قیمت آرد ماهی و واردات آن را به همراه داشته است، کاهش می دهد.

 به عنوان مواد اولیه در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی:

همانطور که قبلا هم گفته شد این کرم به دلیل داشتن پروتئین و امگا۳ فراوان به عنوان یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده محصولات آرایشی و بهداشتی می باشد.

در سال ۱۹۸۵ شرکت DOVE برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کننده‌گان پوست در سال ۱۹۸۷ به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و … استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده اند. در این بین می توان به محصول شرکتFace-Lift  با نام تجاری G2G اشاره نمود که یکی از گران قیمت‌ترین محصولات آرایشی جهان می‌باشد.

به عنوان مواد اولیه در تولید دارو:

از جمله یکی از مهمترین مصارف جدید این کرم که به کمک صنعت داروسازی و پزشکی آمده تولید محصولات دارویی و پزشکی می باشد، که داروهای مکمل غذایی، انواع آرامش بخش‌ها، داروهای ضد سرطان را شامل می باشد.

جدول شماره ۱ –تجزیه هموژن بدست آمده از کرم‌های خاکی

 اطلاعات تکمیلی:

قیمت جهانی کرم هر کیلوگرم ۳۳ دلار  و قیمت جهانی کود کرمی کمپوست هر کیلوگرم۳۰۰۰۰ ریال می‏باشد.

 فضولات کرم:

این کرم، در روز بیش از وزن خود غذا می‏خورد و ۶۰ درصد آن را به فضولاتی به نام کود کرمی‌کمپوست تبدیل می‏کند و این کود دارای حداقل ۵ خاصیت زیر است:

1.      بی بو است

2.      مانع از ایجاد علف هرز می‏شود

3.      استفاده از این نوع کود، کیفیت محصولات کشاورزی را نسبت به کود شیمیایی عملاً‌ حدود ۵۰ درصد و کمیت (تعداد در واحد سطح) آنها را نیز چیزی در حدود ۲۰ تا ۷۰ درصد افزایش می‏دهد، و به علاوه مشکلات مربوط به باقی ماندن کود شیمیایی در مواد غذایی را ندارد. با توجه به تولید حدود ۱۰۰ میلیون تن تولیدات کشاورزی در سال ۱۳۸۶، معادل ۲۰ میلیون تن افزایش محصول بدون هزینه در پی خواهد داشت.

4.      بدلیل خاصیت اسفنجی کود تولید شده در نگهداشت آب و آزاد سازی تدریجی آب موجود، از این کود به همراه فنّاوری خاص، اقدام به بارور نمودن و حاصلخیزی زمین‏های شوره‏زار، شیمیایی شده،‌ کوهپایه و غیرقابل کشت می‏شود

5.      از همه مهمتر، بدلیل فقدان هر نوع مواد شیمیایی، محصول کشاورزی تولیدی با استفاده از این کود، ارگانیک است و قیمت محصول کشاورزی ارگانیک در سطح جهانی، بین ۲ تا ۵ برابر قیمت محصول کشاورزی عادی است

جدول شماره ۱- مقایسه ویژگی انواع کودها (دکتر علی رضا ۱۳۷۵)

کرم خاکی به عنوان مواد اولیه در صنعت آرایشی و بهداشتی

پس از انجام مراحل مختلف بر روی پروتئین اولیه بدست آمده از لاشه این کرم، نوعی پروتئین ثانویه استخراج می گردد که در تولید کِرِمهای دست وصورت، انواع شامپو های تقویتی و صابون مورد استفاده قرار می گیرد.

در سال 1985 شرکت DOVE برای اولین بار استفاده از این کرم را در محصولات خود آغاز نمود و اولین سری محصولات خود با عنوان جوان کننده‌گان پوست در سال 1987 به بازار عرضه نمود، اما هم اکنون بیشتر شرکتهای پیشتاز در این صنعت با تولید انواع شامپو، صابون، کرم، انواع پودرهای روشن کننده و تقویتی و ... استمرار به تولید با این کرم را در دستور کار خود قرار داده‌اند. در این بین می‌توان به محصول شرکتFace-Lift با نام تجاری G2G اشاره نمود که یکی از گران قیمت‌ترین محصولات آرایشی جهان می‌باشد.